Sau khi thi nghiên cứu sinh, Sầm Kim xa bố mẹ, một mình đến đại học G, ở khu kí túc xá dành cho sinh viên cùng với hai bạn gái, một tên là Viên Dật, con gái của giáo sư Viên Đại học H, người kia tên là Điền Lệ Hà, con dâu tương lai của lãnh đạo cấp trường nào đó ở đại học G.
Viên Dật gầy gò, bị bệnh đường trong máu thấp, tự xưng là chỉ sống nhờ vào cơm, ăn cơm muộn một chút là ngất, cho nên chưa bao giờ dám ngủ nướng, phải lên lớp hay không lên lớp đều dậy ăn sáng rất đúng giờ, bắt đầu từ mùa thu là mặc quần thu, quần sợi, đến mùa đông thì mặc thêm cái quần lông, nhưng vì với dáng vẻ gầy còm nên dù có mặc thêm một cái quần bò ra ngoài bao nhiêu cái quần nữa thì nhìn vẫn gọn gàng.
Điền Lệ Hà thì lại hoàn toàn ngược lại, trông khá khỏe khoắn, đùi thô, mặc quần bò thì không kéo lên nổi nên chưa bao giờ mặc quần bò, lại ghét nhất mặc nhiều, mùa đông chỉ mặc một cái quần dài, bên trên mặc cái áo len mỏng, bên ngoài khoác cái áo nỉ lửng, không cài cúc, nói cài vào trông béo.
Sầm Kim thì tầm trung bình, không thích mặc nhiều nhưng không có được lòng dũng cảm như Điền Lệ Hà.
Viên Dật mặc nhiều nhất, thích kêu lạnh nhất; Điền Lệ Hà mặc ít nhất, chưa bao giờ kêu lạnh, nhưng hay bị ho.
Ba người họ nhanh chóng trở thành bạn thân.
Bạn trai của Điền Lệ Hà là Vương Phong cũng học ở đại học G, tướng mạo làng nhàng, nhưng lại tốt tính, mỗi lần đến đều giúp họ lấy nước nóng, được cả bọn đánh giá cao. Bạn trai của Viên Dật là Trương Cường học ở đại học H, trông mạnh mẽ hơn Vương Phong, nhưng không nhập gia tùy tục như thế, mỗi lần đến đều ngồi ở đó đợi Viên Dật đi nấu cơm cho ăn, còn thích khoe khoang đại học H tốt hơn đại học G, khiến phòng bọn họ cãi nhau thường xuyên.
Trong số ba đứa, chỉ có Sầm Kim là chưa có bạn trai, khiến hai cô bạn rất lo. Viên Dật nói:
- Lúc học đại học, sao cậu không tóm lấy một anh?
- Không gặp được người phù hợp.
- Đừng có ra điều kiện cao quá, giờ con gái học càng nhiều thì càng khó tìm bạn, nếu đến học đại học mà cậu không gặp được người phù hợp thì đến giai đoạn nghiên cứu sinh càng khó hơn, đều là những kẻ còn thừa lại, nhưng yêu cầu cũng rất cao.
Điền Lệ Hà nói:
- Cũng không hẳn là thế, tớ với Vương Phong quen nhau khi mới bắt đầu học nghiên cứu sinh.
- Sao giống cậu được? Cậu và Vương Phong là đồng hương, mặc dù bố mẹ hai người đã đến thành phố G này từ lâu nhưng tóm lại vẫn là cùng quê, nếu không hai cậu làm sao quen nhau được?
Trước đây Sầm Kim cứ tin theo lí thuyết của mẹ, tưởng rằng học nghiên cứu sinh sẽ gặp được ứng cử viên xuất sắc, cho cô tùy ý lựa chọn, kết quả là sau khi vào học cô mới phát hiện ra không có đâu ra ứng cử viên xuất sắc, mà ứng cử viên không xuất sắc cũng chẳng có mấy, đôi khi cô cứ nghĩ: cái anh chàng Lưu Dũng kia mặc dù không phải xuất chúng gì nhưng so với mấy kẻ khác thì vẫn là khá nhất, nếu anh ta theo đuổi cô thì liệu cô có hạ cố cho xong không nhỉ? Kết quả là không lâu sau đã nhìn thấy anh chàng Lưu Dũng khoát tay một cô gái khác đi qua trước mắt cô.
Để mở rộng con đường tình yêu, cô còn học thêm ở mấy lớp lớn, kết bạn với mấy bạn ở khoa khác, nhưng cô vẫn không phát hiện ra ứng cử viên xuất sắc nào.
Học được một thời gian cô vẫn chưa nhắm được đối tượng, trong khi Viên Dật đã bỏ đi bỏ lại đến ba lần, sau mỗi lần thay lại gắn kết với cô như keo với sơn, thề sống độc thân cả đời, cô cũng cảm thấy chỉ cần có một cô bạn gái ở bên cạnh, còn có bạn trai hay không thì cũng chẳng sao cả.
Nhưng sau mấy hôm, Viên Dật làm lành với người yêu, thì lại khuyên cô mau chóng tìm bạn trai, còn cô cũng cảm thấy không có bạn trai thật sự rất cô đơn.
Người yêu của Điền Lệ Hà có vẻ khá ổn, hàng tuần đến nhà bố mẹ chồng tương lai ăn cơm đều không nghe nói có gây mâu thuẫn gì với Vương Phong, càng không có chuyện bỏ nhau.
Cô rất hâm mộ Điền Lệ Hà, liền nói riêng với Viên Dật:
- Thực ra yêu cầu của tớ cũng không cao, chỉ cần giống như Điền Lệ Hà cứ sống yên ổn như vậy là được.
Viên Dật không đồng ý:
- Vương Phong xấu trai như vậy, tìm được cô bạn gái xinh đẹp như Điền Lệ Hà thì tất nhiên phải ổn định rồi. Giờ cậu chưa có bạn trai, cho nên mới nghĩ chỉ cần tìm được một anh là mãn nguyện, nhưng đợi đến khi có bạn trai rồi thì cậu lại không nghĩ như vậy. Đào Hồng, đừng vội, tớ có dự cảm, cậu chưa có bạn trai thôi chứ một khi đã có thì chắc chắn sẽ là kẻ sống ૮ɦếƭ vì yêu đấy.
Ngày này qua ngày khác cô đợi kẻ “sống ૮ɦếƭ vì yêu” của mình, nhưng ngày này qua ngày khác vẫn sống uổng sống hoài trong trạng thái nửa sống nửa ૮ɦếƭ.
Năm thứ ba, cô bị thông báo phải học thêm môn Triết học Mác – Lê nin, cô vốn rất ghét môn này, khi học đại học đã từng phải học thêm, sau khi vào đại học G liền xin được miễn học, lúc đó khoa đã đồng ý, nhưng sau đó lại nói Viện nghiên cứu sinh không đồng ý, nói rằng ai cũng đều phải học bổ sung môn Triết học Mác – Lê nin, không học không thể tốt nghiệp.
Cô đành phải ôm một bụng tức đi học cái môn Triết học Mác – Lê nin đó.
Triết học Mác – Lê nin là môn học chung học ở giảng đường, cô ngồi hàng cuối cùng, nơi gần cửa, cách rất xa bục giảng, sẵn sàng tư thế chỉ cần giáo viên không điểm danh là bỏ tiết.
Giáo viên lại không điểm danh, còn nói biết mọi người đều không muốn học môn này, cho nên đã có tư tưởng chuẩn bị: đến cuối buổi học trong lớp học chỉ còn lại mỗi một mình thầy Doãn này.
Thầy Doãn tự biết mình, hơn nữa lại rất mạnh dạn tự chê bai mình, khiến cô có tình cảm tốt với thầy, ngoại hình của thầy cô cũng thấy ưa nhìn, cao dong dỏng, áo sơ mi trắng, tay áo xắn đến qua cùi chỏ, tóc cắt ngắn, dáng vẻ tháo vát, nhanh nhẹn.
Nhưng cô ngồi rất xa, mắt lại hơi cận, mà cô thì không thích đeo kính, sợ mắt bị lồi lên, càng sợ đeo vào sẽ không bỏ ra được nên cô không nhìn thấy rõ các nét trên khuôn mặt của thầy Doãn, nhưng xét về tổng thể thấy hao hao giống nhân vật Đỗ Khâu trong phim truyền hình Truy bắt của Nhật Bản, tức là giống một ngôi sao điện ảnh.
Cô tự nhận mình không phải là người dễ cười, nhưng tiết đầu tiên của thầy Doãn đã khiến cô cười mấy lần, làm cô phải dụi mắt mấy lần, và thôi ngay cái tư tưởng bỏ tiết của mình, tiết nào cũng chạy lên lớp, nhưng ngại không dám ngồi phía trước, sợ người khác phát hiện ra.
Điều này khiến cô nhận ra mẹ nói đúng và có tầm nhìn xa thật, học nghiên cứu sinh đúng là có thể mở rộng con đường tình yêu, có thể trong số bạn cùng học không có kẻ xuất sắc, nhưng còn có các thầy giáo trẻ đấy thôi, chẳng phải hơn hẳn đám bạn cùng học đó sao? Không biết tại sao trực giác của cô lại mách bảo cô, thầy Doãn vẫn độc thân, suy nghĩ này khiến cô vô cùng phấn khích, rất muốn tìm cơ hội tiếp cận thầy ở cự li gần hơn.
Cơ hội cuối cùng đã đến, lúc nộp bài về nhà là lần đầu tiên cô đến gần bục giảng, mọi người đều nộp lại bài tập về nhà lên bàn thầy giáo, cô cũng để bài tập của mình lên bàn thầy, và nhân cơ hội ngắm thầy cho kĩ hơn, thật đúng là giống diễn viên điện ảnh, rất nam tính, rất cương nghị.
Cô ngại không dám nhìn lâu, đang định quay người đi ra khỏi phòng học thì nghe thấy thầy Doãn gọi phía sau:
- Đào Hồng!
Cô dừng bước quay đầu lại, nhìn thấy trong tay thầy cầm xấp bài tập, chắc là của cô, hẳn thầy biết tên của cô do thấy trên bìa cuốn bài tập. Cô hỏi:
- Thầy gọi em?
Cô đợi ở cửa giảng đường mà tim đập thình thịch, không biết thầy Doãn tìm mình là điềm lành hay điềm xấu.
Một lát sau học sinh đều đã về hết, chỉ còn lại thầy Doãn đang thu gọn lại xấp bài tập về nhà, cho vào một cái cặp to. Cô tiến lại và hỏi:
- Thầy Doãn, thầy tìm em có việc?
- Ừ! Trước đây có phải em không phải là Đào Hồng không?
- Vâng, sao thầy biết?
- Hơ hơ… tôi không chỉ biết trước đây em không tên là Đào Hồng, còn biết em tên là gì nữa.
- Tên là gì ạ?
- Tên là Sầm Kim.
- Sao thầy lại biết?
- Cái gì anh cũng biết.
Câu này nghe quen quá! Cô nhìn thầy kĩ hơn, thầy nói:
- Anh thay đổi nhiều thế sao?
- Thầy là…
- Anh là Vệ Quốc đây!
Cô sững người:
- Thầy là Vệ Quốc? Vậy sao thầy lại bảo chúng em gọi thầy là thầy Doãn? Thầy cũng đổi tên?
- Không, anh vẫn mang họ Doãn.
- Thầy theo họ bố?
- Tất nhiên là anh theo họ bố, bố anh là Doãn Bảo Sơn, em không biết sao?
- Em không biết, mọi người đều gọi ông ấy là ông sĩ quan.
Anh cười vui vẻ:
- Bao nhiêu năm rồi, ông ấy thôi là sĩ quan từ lâu rồi.
- Nhưng em chỉ biết ông ấy là sĩ quan.
Anh nhìn cô với vẻ rất cảm động, nói nhỏ:
- Kim Kim, thật không ngờ gặp được em ở đây.
Hai tiếng Kim Kim anh gọi làm cho cô xốn xang, suýt chút nữa thì gọi anh là anh Vệ Quốc, nhưng giờ anh là thầy giáo của cô, cô không dám hỗn hào.
Anh xoa xoa bàn tay dính bầy bụi phấn, hỏi:
- Bây giờ em có rỗi không?
- Không phải thầy tìm em có việc sao?
- Anh? Là muốn hỏi em có phải là Kim Kim hay không. Em có việc gì khác không? Chiều có phải lên lớp không?
Chiều vốn có tiết, nhưng cô lại nói dối:
- Không có, sao ạ?
- Nếu không có thì anh mời em ăn cơm, ôn lại chuyện cũ.
Đầu óc cô như u mê theo anh ra khỏi giảng đường, anh lấy xe đạp trong nhà xe ra nói:
- Em đợi anh ở đây một chút, anh để xấp bài tập này vào phòng làm việc đã.
Anh lên xe đạp đi, cô ngơ ngơ ngác ngác đứng đó, nhìn anh đạp xe đi, cái yên xe đạp của anh cao cao, hình như cao hơn cả cái ghi đông xe đạp, cho nên trông anh có vẻ hơi phải nhoài trên xe, mà hai cái chân dài của anh hình như cũng không duỗi thẳng, cô nhớ lại lúc nhỏ, khi đạp xe anh chỉ có thể đứng trên bàn đạp mà đạp, bất giác than thầm thời gian trôi sao mà nhanh thế!
Một lát sau anh đạp xe quay lại, đến trước mặt cô thì xuống xe, nói:
- Trong khuôn viên trường không cho phép đèo, hay chúng ta đi bộ một đoạn nhé.
Hai người vừa đi ra khỏi trường, anh hỏi:
- Em có biết nhảy xe không?
Cô nhớ lại chuyện hồi nhỏ, cười nói:
- Không biết thì làm thế nào?
Anh cười nói:
- Vậy thì ngồi sẵn lên đi.
- Ngồi sẵn cái gì?
- Anh giữ xe chắc, đợi em ngồi vững xong thì mới đi.
- Em lại tưởng anh bế em lên xe nữa chứ.
Anh cười ha ha, không trả lời, vòng một chân qua ghi đông xe đạp, kẹp chắc xe đợi cô ngồi lên.
Cô nói:
- Không cần, em có phải là trẻ con nữa đâu, anh cứ đi xe đi, em biết nhảy.
Anh đạp xe rất chậm, cô theo mấy bước rồi một tay túm thanh sắt dưới yên xe và ghé ௱ôЛƓ ngồi lên.
Anh khen:
- Cũng biết nhảy xe thật, rất nhẹ nhàng, anh chẳng cảm thấy gì.
- Vậy anh tưởng thế nào? Lẽ nào lại tưởng em nhảy mạnh làm anh mất lái à?
- Hơ hơ… người nào không biết nhảy thì có thể đẩy xe từ bên này đường sang bên kia đường đấy chứ.
- Vậy chứng tỏ anh lái xe không vững.
Anh cười ha ha:
- Ngồi vững, nắm cho chắc, anh đạp nhanh đây.
- Không vấn đề gì.
Anh đạp xe nhanh thật, gió làm cho cái áo sơ mi cắm thùng cứ bay phần phật, cô không biết lưng anh giờ có như trước đây giơ cả xương ra không, nhưng nhìn cánh tay lộ ra bên ngoài tay áo thì chắc không đến nỗi gầy đét như vậy.
Bất giác một cảm giác thân mật trào dâng trong lòng, cô rất muốn sờ lưng anh, còn muốn dùng hai tay ôm eo anh, nhưng cô không dám làm như vậy, dù sao giờ không còn như hồi bé nữa.
Anh đưa cô đến một quán ăn nhỏ hẻo lánh, hai người ngồi hai bên một chiếc bàn, rồi chọn món. Trong lúc đợi thức ăn mang lên, ánh mắt hai người cứ như có ma lực, liên tục dính vào nhau, nhưng mỗi lần chạm ánh mắt đối phương thì lại ngại ngùng nhìn ra chỗ khác.
Anh nhìn vào phía bếp, tay gõ gõ lên mặt bàn một cách vô thức, như đang rất mong món ăn được mang lên.
Lúc anh không nhìn cô, cô lại dám nhìn anh. Cô nhìn anh nghiêng một bên, phát hiện một mảng xanh xanh bên má anh, trông như râu quai nón, nhưng đều đã được cạo sạch, lông mày rất rậm, mắt tựa như được phủ một màn sương, rất giống Ken Takakura[1], nhưng không có hai bọng mắt ảnh hưởng đến hình tượng như Ken Takakura.
[1] Diễn viên nổi tiếng ở Nhật Bản những năm 70.
Cô nhìn chán chê rồi mới nói:
- Em không ngờ anh lại học đại học.
Anh quay lại hỏi với vẻ rất hào hứng:
- Em tưởng anh làm gì?
- Em tưởng anh vào bộ đội.
- Không, bố anh không cho anh đi lính.
- Ông ấy cũng không cho anh làm công nhân?
- Có cho, anh đã làm công nhân mấy năm.
- Học nghề?
Anh sững một chút:
- Ừ! Là công nhân từ thợ học nghề.
- Làm thợ có thể kiếm được bao nhiêu?
- Rất ít, mấy chục đồng, sao vậy?
Cô cười cười, cúi đầu thấp nói:
- Không có gì. Hồi ấy anh nói anh kiếm tiền rồi đến thành phố E tìm em, ngày nào em cũng hỏi mẹ, sao anh vẫn chưa tới, mẹ sợ em lo phát ốm nên nói phải đợi đến khi anh làm thợ bậc hai bậc ba mới kiếm được đủ tiền, vì thợ học việc nghèo lắm.
Anh không trả lời.
Cô ngước mắt nhìn Vệ Quốc, phát hiện anh đang sững sờ nhìn cô, cô hỏi:
- Sao vậy?
Anh tiếp tục ngây ra một lát mới nói:
- Thợ học việc không kiếm được bao nhiêu, nhưng anh vẫn đến thành phố E.
- Thật sao? Lúc nào?
Anh bảo năm đó, cô tiếc nuối nói:
- Lúc đó em lên tỉnh rồi. Anh đến thành phố E thật sao?
- Em không tin? Em có thể đi hỏi mấy thầy cô già ở trường trung học đó, chắc chắn họ vẫn còn nhớ, lúc anh đến chủ nhiệm Trần vẫn còn ở đó.
Mắt cô như bị một màn sương che phủ, quay mặt đi nhìn ra phía khác, nhưng cô có thể cảm nhận anh đang nhìn cô. Một lát sau cô quay đầu lại, cố nói với giọng thoải mái:
- Vậy anh có đến mấy nơi khi xưa không, như cái nhà máy, con suối đó.
- Nhà máy vẫn còn ở đó, lò hơi nước cũng còn ở đó, con suối hình như đã cạn khô rồi, rất bẩn.
- Anh giúp họ đốt than không?
- Ha ha, không, không có ai ăn đá nữa, anh giúp họ đốt than làm gì?
- Anh không ăn đá nữa à?
- Ăn đá buốt răng.
Cô ngại nhắc đến chuyện bị ngã xuống nước, chỉ than thở:
- Em cứ tưởng không còn được gặp lại anh nữa.
- Anh cũng vậy.
- Không ngờ lại gặp nhau ở đây.
- Anh cũng không ngờ.
- Anh đỗ đại học năm nào?
- Sinh viên đại học công nông binh[2].
[1] Sau Cách mạng Văn hóa, Trung Quốc thực hiện chế độ tuyển sinh đại học như thời Đường – tức là theo chế độ tiến cử, sinh viên đại học trực tiếp được tuyển từ thành phần nông dân, binh sĩ, mà không phải qua thi cử. Công nhân, nông dân hoặc binh sĩ từ ba năm trở lên là được làm sinh viên.
- Sao anh lại chọn chuyên ngành này?
- Sao? Chuyên ngành này không hay à?
- Hay chứ sao lại không hay? Con trai của bác sĩ quan dạy Triết học Mác – Lê nin trúng tủ quá còn gì.
Anh cười ngượng ngùng:
- Anh đã từng nói với em, con người anh không thích học, nhưng bố anh cứ nhất quyết bắt anh học.
- Không học thì đánh anh?
- Ha ha! Không, sau này ônh không còn hay đánh anh nữa. Em biết sao ông lại dỗ anh học đại học không?
Cô nghĩ không ra:
- Bố anh nói: Nhà cô giáo Đào là nhà có học, cô ấy coi thường con, chính là vì con không xuất thân từ gia đình có học. Cả đời bố không học nổi đại học, nhưng con nhất định phải học, không học thì nhà cô giáo Đào sẽ coi thường con.
- Cho nên anh đã học?
- Ừ.
Cô hỏi mạnh dạn hơn:
- Khi đó có phải bố anh thích mẹ em không?
- Chắc chắn rất thích, đến bây giờ ông vẫn thường xuyên nhắc đến mẹ em.
Cô buột miệng:
- Mẹ em cũng thường xuyên nhắc đến bố anh.
- Thật sao? Anh nghĩ mẹ em rất hận bố anh.
Cô nói một cách thẳng thắn:
- Rất rất hận, nhưng bà vẫn thường xuyên nhắc đến, là rủa bố anh, nói bố anh đã hại bố em.
Mặt anh lộ vẻ không nén nổi tức giận.
Cô lập tức kể tình hình của bố.
Anh cứ lặng lẽ ngồi nghe, cuối cùng nói:
- Bố em bố anh đều là những người bị hại.
