Hai chị em tỏ ra âu yếm với nhau sau lời thú nhận này. Trong tâm trạng của cô em như thế, không mấy khó cho Elinor để yêu cầu em gái giữ lời hứa cho bất cứ việc gì. Cô yêu cầu Marianne không bao giờ tỏ lộ dù một ít cay đắng với bất cứ ai khi nói về vụ việc; - hứa không biểu hiện dù một ít ác cảm nào thêm khi gặp Lucy; - và còn hứa vẫn đối xử thân thiện như xưa khi gặp Edward, nếu cơ duyên khiến họ gặp lại nhau. Đây là những nhượng bộ lớn lao; nhưng một khi Marianne đã nhận ra chị mình bị thương tổn, cô em muốn đền bù bằng mọi cách mình có thể làm được.
Marianne trung thành thực hiện lời hứa giữ kín đáo. Cô đáp nhận tất cả những gì bà Jennings nói về vụ việc, qua vẻ mặt không đổi, không hề đi ngược lại ý bà, và đã ba lần cô đáp "Vâng, thưa bà". Cô lắng nghe bà Jennings ca ngợi Lucy chỉ bằng cách dời đến ngồi ở một ghế khác, và khi bà nói về tình cảm của Edward, cô chỉ hơi bị nghẹn nơi cổ. Hành động anh hùng tính như thế đã giúp Elinor bình thản với mọi chuyện.
° ° °
Sáng ngày kế mang đến thách thức xa hơn, khi người anh cùng cha khác mẹ đến thăm với thái độ nghiêm trọng nhất để nói về vụ việc khủng khi*p và cho mọi người biết tin tức về cô vợ của mình.
Vừa ngồi xuống, anh nói rất trịnh trọng:
- Anh nghĩ hai em đã nghe chuyện tày đình xảy ra trong nhà anh chị ngày hôm qua.
Mọi người ra vẻ khẳng định; dường như đây là phút giây quá khó chịu nên không thể nói nên lời.
Anh tiếp:
- Chị của hai em đã khổ sở kinh khủng. Bà Ferrars cũng thế - tóm lại, đây là tình cảnh đau thương phức tạp nhất. Nhưng anh hy vọng cơn giông bão sẽ tan đi mà không cần ai trong chúng ta phải chống đỡ. Tội nghiệp Fanny! Cô ấy cuồng loạn cả ngày.
"Nhưng anh không muốn hai em lo lắng quá mức. Donavan nói không có gì quan trọng phải lo; chị của hai em có thể chất tốt, và tính kiên định không kém ai. Cô ấy đã chịu đựng tất cả, với sự ngoan cường của một thiên thần! Cô ấy bảo cô sẽ không bao giờ nghĩ tốt về ai nữa; và không ai lạ gì về tâm tư này, sau khi đã bị lừa dối đến thế! - gặp phải thái độ vô ơn, sau khi đã tỏ mọi lòng tốt, sau khi đã đặt niềm tin như thế! Chính tâm hồn của cô đã khá rộng lượng nên cô mới mời hai cô trẻ này đến cùng ở với mình; chỉ vì cô nghĩ hai cô gái cần được chăm sóc, là những người vô hại, có tư cách tốt, và sẽ làm bầu bạn dễ chịu; nếu không cả hai anh chị đã muốn mời em và Marianne đến ở cùng trong khi bà cô của hai em bận lo cho cô con gái của bà.
"Và rồi bây giờ được đền đáp như thế đấy! Fanny đáng thương đã trìu mến nói: \'Bằng cả tấm lòng, em ước phải chi chúng ta mời hai em gái đến thay vì hai cô kia\'."
Đến đây, anh dừng lại để chờ câu cảm ơn. Anh được nghe cảm ơn, rồi tiếp tục:
- Không thể nào tả được bà Ferrars đáng thương đã khổ sở như thế nào khi Fanny kể cho bà nghe. Trong khi, qua tình thương mến chân thành nhất, bà đang chuẩn bị một cuộc hôn nhân hợp thức nhất cho anh ấy, làm sao có thể nghĩ ra rằng anh lại bí mật hẹn ước với người khác! Ý tưởng này không bao giờ len lỏi vào đầu óc của bà! Nếu bà có hồ nghi ở đâu đấy, bà cũng không thể nghĩ ra ở nơi này. Bà bảo: \'Ở đây, tôi nghĩ tôi được an tâm\'.
"Bà đau buồn nhiều. Tuy nhiên, anh chị bàn bạc với nhau xem phải làm gì, và cuối cùng bà quyết định gọi Edward đến. Anh ấy đến. Nhưng anh lấy làm tiếc phải kể những gì tiếp theo."
"Bà Ferrars chỉ yêu cầu anh ấy chấm dứt việc hẹn ước, và anh cũng giúp bà mà cho ý kiến thêm như hai em có thể đoán được, và Fanny cũng van nài, nhưng không có kết quả. Nghĩa vụ, tình thương, mọi thứ đều bị gạt bỏ. Từ trước đến giờ anh chưa từng thấy Edward ương ngạnh và vô cảm như thế. Mẹ Fanny cho anh ấy biết về các dự định phóng khoáng của bà trong trường hợp anh cưới cô Morton; bảo anh ấy là bà sẽ giao quyền thừa kế bất động sản Norfolk cho anh ấy, đem lại một nghìn mỗi năm sau khi đã đóng thuế đất."
"Khi tình hình trở nên tuyệt vọng, bà tăng lên một nghìn hai trăm. Nếu anh ấy vẫn chống đối mà vương vấn với mối quan hệ hèn kém như thế, bà cho anh biết rõ cảnh cơ hàn đi kèm với cuộc hôn nhân này. Bà bảo sẽ chỉ cho anh ấy hai nghìn bảng; sẽ không bao giờ gặp mặt anh nữa; và từ nay về sau bà sẽ hỗ trợ anh rất ít, đến mức nếu anh ấy có muốn theo đuổi nghề nghiệp nào, bà sẽ sử dụng mọi quyền lực của mình để ngăn cản bước thăng tiến của anh."
Đến đây, trong cơn phẫn nộ, hai bàn tay nắm lại, Marianne thốt lên:
- Trời đất ơi! Có thể như vậy sao?
Ông anh đáp:
- Marianne, anh biết em ngạc nhiên về thái độ ngoan cố chống lại các lý luận vững chắc như thế. Phản ứng của em là hoàn toàn tự nhiên.
Marianne định trả đũa, nhưng cô nhớ lại các lời hứa của mình mà dằn lòng.
Anh tiếp:
- Tuy nhiên, mọi động thái này là vô ích. Edward nói rất ít, nhưng khi anh ấy nói thì theo cách thức kiến quyết nhất. Không gì có thể khiến anh ấy từ bỏ hẹn ước của anh. Anh ấy sẽ kiên cường, dù cho có phải trả giá đến đâu.
Không còn giữ được im lặng, bà Jennings thẳng thắn thốt lên:
- Thế thì, anh ấy đã hành động như một người chân tình. Anh Daswood, xin thứ lỗi, nhưng nếu anh ấy hành xử ngược lại, tôi sẽ nghĩ anh ấy là kẻ khốn kiếp. Cũng như anh, tôi không can dự mấy vào chuyện này; nhưng Lucy Steele là cháu họ của tôi, và tôi tin thế gian này không có cô gái nào tốt hơn, và không ai xứng đáng hơn để có một người chồng đàng hoàng.
John Daswood ngạc nhiên tột độ; nhưng bản tính anh điềm đạm, không dễ bị khiêu khích, không bao giờ muốn xúc phạm ai, nhất là người có sự sản khá. Vì thế, anh trả lời mà không có vẻ phiền hà gì:
- Thưa bà, tôi không hề có ý bất kính với người thân nào của bà. Tôi biết rõ cô Lucy Steele là một phụ nữ rất xứng đáng; nhưng bà biết đấy, trong trường hợp này không thể nào có mối lương duyên như thế. Và đi đến hẹn ước với một người trai trẻ dưới quyền giám hộ của ông chú mình, với con trai của một bà mẹ như bà Ferrars có sự sản rất lớn, thì tất cả có lẽ hơi khác thường.
"Tóm lại, thưa bà Jennings, tôi không có ý chê trách tư cách của bất kỳ người nào bà hằng yêu mến. Chúng tôi đều muốn chúc cô ấy thật nhiều hạnh phúc; và thái độ của bà Ferrars xuyên suốt vụ việc đều giống như mọi bà mẹ tận tâm với con cái phản ứng trong trường hợp tương tự. Tư cách này là có phẩm giá và phóng khoáng. Edward đã chọn đường đi cho mình, và tôi e đây sẽ là con đường xấu."
Marianne thở dài với ý lo lắng tương tự. Tim Elinor thắt lại vì tâm tình của Edward trong khi chống chọi lại các đe dọa của bà mẹ, và cũng vì một người phụ nữ không thể bù đắp được cho anh.
Bà Jennings hỏi:
- Thế rồi, anh này, vụ việc kết thúc như thế nào?
- Thưa bà, tôi rất buồn phải nói, kết thúc trong tan vỡ bất hạnh nhất - Edward sẽ không còn bao giờ được bà mẹ để tâm đến. Anh rời khỏi nhà bà mẹ hôm qua, nhưng anh ấy đi đâu hoặc liệu còn ở tại thành phố hay không, thì tôi không biết; vì dĩ nhiên chúng tôi không thể dò hòi.
- Anh trai trẻ đáng thương! Và rồi anh ấy sẽ ra sao đây?
- Thưa bà, quả thật thế! Kể cũng buồn. Sinh ra trong triển vọng giàu sang như thế! Tôi không thể hình dung ra hoàn cảnh nào tệ hại hơn. Tiền lãi từ hai nghìn bảng - làm thế nào một người đàn ông sống được! Thêm vào đấy, khi nghĩ rằng nếu không vì điên rồ, trong vòng ba tháng anh ấy có thể nhận hai nghìn năm trăm mỗi năm (vì cô Morton có ba mươi nghìn bảng), tôi không tự vẽ ra trong đầu tình cảnh nào khổ sở hơn. Mọi người đều phải cảm thương anh ấy, và càng cảm thương hơn vì chúng ta không có khả năng gì để hỗ trợ anh.
Bà Jennings thốt lên:
- Anh trai trẻ tội nghiệp! Tôi chắc chắn có thể đón anh ấy đến ăn ở tại nhà tôi, và nếu tôi gặp anh tôi sẽ nói thế. Bây giờ để cho anh ấy sống chỉ dựa trên lợi tức của anh, ở nhà cho thuê và quán trọ, thì không phải chút nào.
Tâm tư Elinor thầm cảm ơn bà đã tử tế như thế với Edward, nhưng không thể nén nụ cười về cách thức hỗ trợ của bà.
John Daswood nói:
- Nếu anh ấy chỉ cần tự mình xoay sở tốt, với tất cả bạn bè của anh giúp đỡ, bây giờ anh hẳn không đến nỗi chật vật và không thiếu thứ gì. Nhưng đúng thế, quá sức đối với mọi người để giúp anh ấy. Và còn một chuyện nữa chờ đón anh ấy, là chuyện tệ hại nhất: mẹ anh đã quyết định, trong tinh thần đương nhiên là thế, lập tức giao quyền thừa kế bất động sản ấycho Robert - mà đáng lẽ thuộc về Edward - theo thủ tục hợp pháp. Tôi đã nói chuyện với luật sư của bà mẹ về việc này, trước khi đến đây.
Bà Jennings nói:
- Đấy, bà ấy trả thù theo cách như thế. Mọi người có cách riêng của mình. Nhưng tôi không nghĩ mình sẽ theo cách này để làm một đứa con trai được tự lập vì có người quấy rầy tôi.
Marianne đứng dậy và đi quanh phòng.
John tiếp:
- Có chuyện gì khiến một người đàn ông bị chạm tự ái hơn là nhìn thấy em trai của mình làm chủ một sự sản mà đáng lẽ thuộc về mình? Tội nghiệp Edward! Tôi cảm thương anh ấy rất nhiều.
Thêm vài phút để bày tỏ tình cảm theo cách dạt dào như thế, rồi anh từ giã, nhắc lại lời anh trấn an hai em gái là anh tin chắc không có gì nguy hiểm cho tình trạng khó ở của Fanny, và vì thế hai cô không nên lo lắng. Anh ra về, để lại ba phụ nữ cùng nhất trí trong cảm nghĩ của họ về hoàn cảnh hiện tại, ít nhất đối với tư cách của bà Ferrars, của hai vợ chồng Daswood, và của Edward.
Vừa sau khi anh đi ra khỏi phòng, Marianne bùng lên nỗi khinh miệt. Vì tư thái hung hãn của cô khiến Elinor không thể e dè, và bà Jennings không cần phải e dè, nên họ cùng nhau phê phán rất sôi nổi những người kia.
--------------------------------
1 Nướu đỏ (Anh ngữ red gum): từ ngữ bình dân chỉ chứng sốt nhẹ và da mẩn đỏ khi trẻ em mọc răng.
