Đêm đó, đợi ông Cố bà Cố đi ngủ, Cố Tiểu Ảnh nhấc điện thoại trong phòng ngủ, bấm số của Quản Đồng.
Chuông vừa đổ một tiếng, bên kia đã vội vã nhận điện, nói luôn: “Bố ạ, con Quản Đồng đây”.
Cố Tiểu Ảnh cay cay mũi, không nói gì, Quản Đồng tưởng tín hiệu không tốt, vội “Alô alô, bố ơi, tín hiệu không tốt, bố nói lại một lần nữa đi, có chuyện gì phải không ạ? Tiểu Ảnh có khỏe không?”
Nước mắt Cố Tiểu Ảnh cuối cùng cũng trào ra, cô khịt khịt mũi, nhưng trong lòng nặng nề chẳng biết nên nói gì.
Nghe tiếng nấc, Quản Đồng trầm hẳn xuống, một lúc mới hỏi: “Tiểu Ảnh phải không?”
Cố Tiểu Ảnh nức nở “Vâng” một tiếng, Quản Đồng hơi cuống, lại lo làm cô sợ, cố nén sự lo lắng trong lòng, thấp giọng hỏi: “Em sao thế? Khó chịu ở đâu? Bụng còn đau không?”
“Chỗ nào em cũng khó chịu!” – Cố Tiểu Ảnh không nén được khóc to thành tiếng, cô biết lúc này trông mình thật khó nhìn, nhưng vẫn muốn khóc to một trận – “Quản Đồng, bao giờ anh về?”
Tim Quản Đồng đột nhiên đau nhói, tay nắm chặt ống nghe, ngập ngừng mất mấy giây. Cố Tiểu Ảnh vẫn khóc, Quản Đồng thấy tiếng khóc của cô làm trái tim mình cũng tan ra thành từng mảnh.
Mãi sau, Quản Đồng mới cất lời: “Tiểu Ảnh, đừng khóc nữa em, em ngủ đi, anh làm xong mấy việc dang dở sẽ về thăm em ngay”.
Cố Tiểu Ảnh nghe câu này lại càng thấy bi ai. Lần nào, anh cũng lấy cớ, nói với cô những câu đại loại như: “Anh hết bận sẽ về”, nhưng e rằng chính anh cũng biết, anh sẽ chẳng bao giờ hết bận.
Cố Tiểu Ảnh không nói nữa, chỉ khẽ cúp máy.
Một chút thất vọng, một chút tê dại, một chút tủi thân, cô thẫn thờ ngồi trên giường rất lâu, cho đến khi mệt quá, mới nằm xuống lơ mơ ngủ.
Khi cô tỉnh giấc, trời vẫn còn tối, Cố Tiểu Ảnh nghe thấy tiếng lịch kịch bên cạnh mình, khẽ mở mắt, thấy Quản Đồng đã thay quần áo ngủ nằm xuống bên cạnh.
Cố Tiểu Ảnh lơ mơ hỏi: “Sao anh lại về?”
“Anh về thăm em, chiều lại đi!” - Quản Đồng kéo mạnh chăn của Cố Tiểu Ảnh ra, trùm chăn của mình qua người cô, ôm thật chặt, mệt mỏi nói: “Ngoan, ngủ tiếp đi, anh bận đến tận nửa đêm mới xong việc, phải lái xe ba tiếng đồng hồ nữa”.
Nhưng Cố Tiểu Ảnh đã tỉnh hẳn ngủ, cô chớp chớp mắt, ngẩng đầu nhìn chiếc đồng hồ treo tường, ba giờ ba mươi phút sáng.
Cô hít một hơi, 400km đường đêm, anh tự lxe? Anh điên rồi sao?!
Cố Tiểu Ảnh hơi ngoái đầu, cảm thấy Quản Đồng quay người tắt đèn, rồi vùi đầu vào gáy cô, hơi thở chầm chậm. Lòng cô xót xa. Cô biết, khi người ta mệt mỏi đến cực điểm, hơi thở sẽ vừa chậm vừa nặng nề.
Cô quay người, vùi mặt vào lòng anh, cảm thấy Quản Đồng xiết chặt cánh tay mình, thì thầm bên tai cô: “Bà xã, anh xin lỗi”.
Mắt Cố Tiểu Ảnh lại đỏ hoe.
Hơn sáu giờ sáng, Quản Đồng thức dậy đúng giờ theo thói quen.
Vừa mở mắt, anh đã thấy Cố Tiểu Ảnh đang ngồi dựa vào thành giường thẫn thờ nhìn ra ngoài cửa sổ, không động đậy.
Quản Đồng khẽ thở dài, cũng ngồi lên, kéo Cố Tiểu Ảnh vào lòng, giữ chặt, cùng cô nhìn ánh ban mai yếu ớt bên ngoài. Ánh nắng bắt đầu nhuộm từng mảng ô cửa kính đối diện, tạo nên một màu đỏ đẹp mắt. Quản Đồng mắt nhìn ra ngoài cửa sổ, tay nhẹ nhàng đặt lên bụng dưới của Cố Tiểu Ảnh, cảm thấy sự mềm mại ấm áp của làn da dưới làn áo ngủ tơ tằm, nhưng lòng anh sao mà nặng nề.
Anh khẽ hỏi: “Còn đau không?”
Cố Tiểu Ảnh không nói, chỉ lắc lắc đầu.
Quản Đồng đặt cằm lên đầu Cố Tiểu Ảnh, nói: “Xin lỗi em… hôm đó, đáng lẽ anh không nên quát em…”
Nghe câu nói đó, cơ thể Cố Tiểu Ảnh hơi cứng lại, cô dường như bị kéo trở lại cái đêm tuyệt vọng đó. Cô thở dài nặng nề, quay người dựa vào иgự¢ Quản Đồng, nước mắt giàn giụa.
Quản Đồng cảm nhận được иgự¢ mình ấm nóng, vội vã cúi đầu, nâng cằm Cố Tiểu Ảnh lên, lau nước mắt trên mặt cô, trong lòng trào lên sự thương xót: “Xin lỗi em, bà xã, tất cả là tại anh không tốt,
Tuy thế, không đợi anh nói hết, Cố Tiểu Ảnh đã cắt đứt những lời xin lỗi liên tiếp của anh, cô nghẹn ngào hỏi anh: “Quản Đồng, mấy năm nay, anh có mệt mỏi không?”
Quản Đồng sững người.
Một lúc lâu sau, Cố Tiểu Ảnh hỏi lại: “Quản Đồng, mấy năm nay, anh có mệt mỏi không?”
Quản Đồng trầm xuống mấy giây, trả lời: “Cũng tàm tạm”.
Cố Tiểu Ảnh tựa người vào lòng Quản Đồng thở dài: “Mấy ngày hôm nay, em chẳng có việc gì làm nên xem nhiều tạp chí. Có một bài viết làm em rất sửng sốt, có nhan đề là “Anh phấn đấu 18 năm mới có thể đi uống cà phê với em”, nói rằng: “Đến thành phố này, anh mới phát hiện ra mình quá quê mùa so với các bạn học. Anh không biết vẽ, không biết biểu diễn nhạc cụ, không biết ngôi sao Đài Loan, Hong Kong, cũng chưa bao giờ xem tiểu thuyết kiếm hiệp, không biết thế nào là điện thoại HTC, không biết thế nào là đồ Apple… Trẻ con nông thôn chưa bao giờ được sờ đến cái máy vi tính… tiếng Anh thì đúng là câm với điếc, đến thầy giáo còn phát âm không chuẩn… So sánh quãng đường trưởng thành của chúng ta, em sẽ phát hiện ra, những thứ nhỏ nhặt mà với em chỉ cần giơ tay ra là có, thì với anh lại phải cần đến một sư nỗ lực vĩ đại.”
Cô ngẩng đầu nhìn Quản Đồng, hỏi anh: “Có đúng như vậy không?”
“Đúng”, lòng Quản Đồng hơi nặng nề, anh gật gật đầu, kéo chiếc chăn hè cao lên, đắp cho Cố Tiểu Ảnh.
“Thế mà, trước đây, em không hề biết!” – Cố Tiểu Ảnh vừa thở dài vừa nắm chặt lấy tay Quản Đồng, nước mắt rơm rớm, “Em lớn lên ở thành phố, cũng hiểu lờ mờ nỗi khổ của người đi lên từ nông thôn, nhưng không biết họ phải khổ sở biết bao nhiêu để có một căn nhà, một cái hộ khẩu, một công việc ở thành phố. Em nghĩ, họ phải từ bỏ bao nhiêu cơ hội hưởng thụ cuộc sống, mới có thể để dành cho thế hệ sau khả năng được hưởng thụ cuộc sống.”
Quản Đồng cũng thở dài: “Đợt trước, anh có xem một bài viết, nói về chuyện t con đường của những đứa trẻ xuất thân từ nông thôn lại càng ngày càng hạn hẹp. Bài viết đã đưa ra một loạt các vấn đề bao gồm cả công bằng giáo dục và ý kiến của các chuyên gia nói rằng: “Phân hóa tầng lớp không đáng sợ, mà đáng sợ là sự cố định của tầng lớp; và chỉ có cùng với sự phát triển của xã hội, mỗi người đều có cơ hội và hi vọng dịch chuyển lên trên, thì toàn xã hội mới có thể tràn trề sức sống, tràn trề hi vọng”. Lúc đó anh mới phát hiện ra: bao nhiêu năm nay, nếu nói anh có chút lòng lo cho dân lo cho nước, có lẽ đều là vì mình có may mắn thoát khỏi cái nguy cơ tầng lớp bị cố định không thay đổi được, thế nên mới có đủ sức mạnh quay đầu nhìn những người không muốn thoát ra, hay không thể thoát ra đó, mà càng nhìn càng buồn…”
Cứ như thế, buổi sớm hôm đó, lần đâu tiên Cố Tiểu Ảnh được nghe Quản Đồng kể về thời thiếu niên của mình.
Đó là một thiếu niên sinh ra ở vùng núi, ngày nào cũng thức khuya dậy sớm học hành, vì xa nhà, nên từ cấp hai anh đã ở lại trường. Đang ở tuổi ăn tuổi lớn, nhưng anh chỉ được ăn thịt một tuần một lần. Dù không đến nỗi thấp, nhưng hồi đó trông anh lúc nào cũng xanh xao vàng vọt, ngày nào cũng cảm thấy ăn không đủ no. Hồi đó, cứ đến kì nghỉ hè nghỉ đông là anh đi làm thuê để gom góp tiền mua đồ dùng học tập. Anh vốn không phải là người quá thông minh, nên anh lại càng nghiến răng nghiến lợi, học hành với sự cố gắng bằng năm bằng mười người khác, cho đến khi thi đỗ đại học, thi đỗ thạc sĩ.
Tuy thế, bảy năm đó với anh lại càng thêm gian khổ: anh luôn kiêm nhiệm, lên lớp học cho sinh viên đại học, làm gia sư cho học sinh trung học, làm bảng câu hỏi điều tra cho công ty điện khí… Dường như chưa bao giờ anh có nghỉ hè hay nghỉ đông, những lúc khó khăn, đến quần áo mặc trên người cũng là do bạn bè quyên góp. Tuy thế, anh chưa bao giờ tự ti, anh vẫn chăm chỉ học tập, viết luận văn, rồi tốt nghiệp xuất sắc cấp Tỉnh, thi đỗ vào văn phòng Tỉnh ủy. Chỉ có điều anh không ngờ, lúc cuộc sống bắt đầu thuận buồm xuôi gió, thì người bạn gái đã yêu nhau ba năm lại nói lời chia tay.
Lúc đó, người thanh niên từ trước đến nay luôn tự tin dường như bị sự tự ti như một làn sóng trào lên đánh ngã. Tuy anh có thể trả lời mẹ Tưởng Mạn Ngọc một cách tự tin, đường hoàng, nhưng trong lòng thì không cách nào gạt bỏ được sự sợ hãi, nỗi cô đơn, buồn bã… Lần đầu tiên anh phát hiện ra, mình có sự thiếu hụt cực lớn như vậy, dù mình có cố gắng đến đâu đi chăng nữa, cũng không có cách nào khỏa lấp được sự thiếu hụt đó
Vì thế, thực sự Quản Đồng phải mất rất lâu mới có thể ngẩng đầu lên từ sự tuyệt vọng cùng cực của những ngày tháng đó, rồi dành cho mình một cuộc sống mới bằng sự nỗ lực mà người khác khó lòng tưởng tượng ra được, và tạo dựng được sự tự tin trong công việc, hàn gắn lại lòng tự tôn đã vỡ tan dưới đất.
Cuộc sống như vậy, không chỉ Cố Tiểu Ảnh là nguời thành thị, mà thậm chí cả chúng ta là những người xem cuốn sách này, đã từng trải qua?
Cố Tiểu Ảnh cảm động.
Đây là lần đầu tiên cô được nghe câu chuyện xót xa này, cũng là lần đầu tiên cô hiều về con người Quản Đồng… dường như cũng từ lúc đó, Cố Tiểu Ảnh đã biết, sở dĩ cô yêu người con trai này, chính là vì anh bước ra từ cuộc sống đó, vì ở con người anh có sự lương thiện, rộng lượng, kiên định, phấn đấu, khoan dung, tích cực mà năm tháng đã dành tặng. Những thứ đó, trong mắt Cố Tiểu Ảnh, là những phẩm chất vô cùng quan trọng.
Thực ra, những năm vừa qua, không phải cô không được các chàng trai thành phố theo đuổi, ngược lại không phải chỉ có một chàng trai tài giỏi từng gửi thư tình cho cô, hay thể hiện tình cảm ra mặt với cô. Thế nhưng cô không thích cái sự nổi trội thái quá của anh chàng A, hay sự không có chí tiến thủ của anh chàng B, sự tiêu tiền quá mức của anh chàng C, sự trăng hoa của anh chàng D… Ở những anh chàng đó luôn có một sự thiếu hụt rất lớn, khiến cho dù thế nào cô cũng không thể chấp nhận.
Nhưng với Quản Đồng, ngoài gia đình bần cùng, tất cả đều đáp ứng được yêu cầu bạn đời của Cố Tiểu Ảnh: anh xuất thân từ nông thôn, nhưng không hề keo kiệt; anh lớn lên vất vả, nhưng không hề than phiền; anh không có niềm vui trong cuộc sống, không biết cách mua hoa lấy lòng vợ, nhưng luôn tận dụng những ngày được về sớm xuống siêu thị dưới nhà mua bánh sữa lạnh mà Cố Tiểu Ảnh thích ăn nhất; anh không thạo làm việc nhà, dù nói bao nhiêu lần vẫn lúng ta lúng túng, nhưng anh vẫn luôn cố gắng làm được một số việc như rửa bát… thậm chí, anh cũng toàn tâm toàn ý muốn cho bố mẹ được hưởng tuổi già sung sướng. Tuy thế, trước sự mâu thuẫn giữa vợ và bố mẹ, anh vẫn có sự phân xử công bằng. Cố Tiểu Ảnh không phải không biết, anh đã bao nhiêu lần ngầm xin lỗi Cố Tiểu Ảnh, đã bao nhiêu lần phải nhắc nhở Quản Lợi Minh sau lưng Cố Tiểu Ảnh, rồi thỉnh thoảng lại thỏa hiệp giữa chuyện n chuyện kia…
Đúng thế, Quản Đồng tuy không hoàn hảo, nhưng những thứ anh thiếu, lại vừa may là những thứ mà Cố Tiểu Ảnh không mấy quan tâm, còn những thứ anh có, lại chính là những thứ mà Cố Tiểu Ảnh cần. Hóa ra, con người mà cuối cùng mình quyết định cùng nhau đi tiếp, cũng là con người sẽ cùng mình nâng đỡ, trợ giúp lẫn nhau một cách thực sự, sống cùng mình đến đầu bạc răng long. Trong quãng thời gian đồng hành đó, họ chưa chắc là người tốt nhất, giỏi giang nhất, nhưng chắc chắn họ là người thích hợp nhất với mình.
Trong hôn nhân, không có tốt nhất, chỉ có phù hợp nhất.
Lúc này, Cố Tiểu Ảnh thực sự đã hiểu.
Vì thế, sau này, Cố Tiểu Ảnh đã nói ra những lời đó, những lời mà Quản Đồng nghĩ, anh sẽ ghi nhớ suốt cuộc đời.