Chiều nay ta lại chuyển nhà. Lần này chúng ta thật sự ở cùng nghĩa địa. Ta mua rẻo đất cuối giáo xứ Tân Hưng, giáp nghĩa địa, bao bọc chung quanh là những cái rãnh hôi sình và ngập tràn rau muống. Đường đi vào là một bờ ao âm u cỏ dại.
Mùa chay, người ta ra nghĩa địa đọc kinh cho các linh hồn. Tiếng kinh nguyện và những vành khăn trắng... Mẹ nhìn người ta, mẹ đứng im ૮ɦếƭ lặng. Mẹ sẽ còn ôm con đi tới tận đâu, nơi cái thế gian này? Mẹ không biết, mẹ không biết con trai à...
Mẹ với bố lăn lưng ra tìm mọi cách kiếm sống cho gia đình. Mọi điều không may cứ đến dồn dập. Mẹ mệt mỏi, rã rời. Trước mắt mẹ hiện ra một dòng sông và mẹ đã có một đêm dài, dài lắm... (Sau này, mẹ đã viết thành một câu chuyện và đặt tên là Có một đêm dài).
Thôi, mẹ sẽ nhờ con tải lên đây để chúng mình cùng đọc lại, để nhớ về những tháng ngày buồn đau của nhà mình...
Có một đêm dài...
Ông xã tôi, vì chưa đủ kinh nghiệm trong công việc làm ăn, nghe bạn bè mời chào, đã dám đứng ra nhận thầu điện nước cho mấy chục căn nhà ở khu dân cư Vị Thanh - Cần Thơ, đâm ra phá sản. Ngày ngày công nhân đến đòi nợ. Không trả được, họ nặng nhẹ khổ sở vô cùng. Đã vậy, cháu trai lớn của tôi mắc bệnh hiểm nghèo, lúc đó nằm bất toại trên giường. Thân đàn bà như tôi vừa lo kiếm cái ăn cái mặc, lại vừa phải chạy tiền trả nợ cho chồng để người ta không xâu xé.
Tôi đi vay nặng lãi của những người cho vay bạc góp, một triệu thành triệu hai. Cứ mỗi sáng là phải có bốn chục ngàn để người thâu tiền tới lấy. Khổ quá, tôi đâm ra hoảng loạn và chán ngán vô cùng, nhưng lại không dám tỏ ra ngoài mặt vì sợ con cái đang đau ốm thấy sẽ buồn.
Mỗi buổi sáng tôi ra ruộng rau muống gần nhà mua lại rau của những người trồng ở đó chất lên xe chở đi bán. Xe rau đã nặng mà không nặng bằng lòng tôi như đeo đá tảng.
Một đêm nọ, tuyệt vọng không ngủ được, tôi đi lang thang như một kẻ phát rồ. Đã qua Giáng sinh, mà sao con đường Lê Đức Thọ, rồi đến đường Thống Nhất vẫn còn rực rỡ những dây đèn xanh đỏ. Xanh đỏ, rực rỡ mà làm chi, khi lòng tôi tối tăm u uất. Thỉnh thoảng một vài chiếc xe gắn máy lướt qua. Hình như ai cũng ngoái lại nhìn vào mặt tôi thì phải. Có gì mà nhìn ngó chứ! Tôi muốn hét thật to! Lồng иgự¢ tôi đau tức. Mặt tôi nóng phừng phừng như kẻ... say rượu. Tôi thấy ghét cuộc đời, ghét cả bản thân tôi nữa. Tôi đi qua giáo đường, không phải một mà là rất nhiều giáo đường, tĩnh mịch và cô liêu trong đêm. Tôi hờn giận cả Chúa Trời: chắc Người chỉ lo lắng quan tâm cho những người đủ đầy đẹp đẽ kia mà quên mất tôi rồi... Đầu óc tôi quay cuồng với đủ thứ ý nghĩ không đầu không cuối. Ma xui quỷ khiến dẫn bước đưa chân, tôi thất thểu tới cầu Bến Phân, cây cầu bắc qua sông Lái Thiêu. Không còn những đỏ xanh của đèn hoa rực rỡ nữa mà trước mắt tôi, bờ bên kia, là đen ngòm một vùng tối. Hình như là một vườn dừa thì phải. Những thân dừa y như những bóng ma, xõa tóc rũ rượi trên nền trời âm u, khiến tôi sợ hãi. Tôi dừng bước bên thành cầu hoang vắng. Tự nhiên tôi nảy ra ý nghĩ...nhảy xuống sông, ૮ɦếƭ quách cho rồi! Ừ, thật là sung sướng. Nhắm mắt lại, nhón chân, thế là xong. Chỉ một tiếng động lao xao thật nhẹ. Một vài vòng sóng lạnh lẽo gợn lên. Rồi tất cả sẽ lặng im. Lặng im. Tôi cũng sẽ lặng im trong một giấc ngủ thật dài, ngủ mãi. Chấm hết mọi lo toan. Chấm hết mỗi ban mai dậy thật sớm, đi cho nhanh để khỏi phải gặp bộ mặt ú núc và đáng ghét của mụ thâu tiền góp dữ tợn. Chấm dứt mỗi buổi chiều tàn trở về sau một ngày nặng nhọc, phải dọn dẹp bộ mặt cho thật tươi, giấu lo toan và khổ sở vào tim để con trai đang bệnh khỏi đau buồn. Mặc kệ anh, với những nợ nần dang dở. Sẽ nhẹ nhàng biết bao khi được im lìm nơi đáy sông không cùng không tận dưới kia!
Tôi cúi xuống, dòng sông đen ngòm và hôi thối. Nước hình như không chảy nổi mà đặc quánh lại. Bỗng dưng, trước mắt tôi hiện ra con sông xanh mượt của quê tôi ngoài Bắc. Trên sông, những vạt bèo thấm đẫm sương long lanh mỗi ban mai. Mặt trời đỏ rực và một bầy trẻ thơ rộn rã... Tôi bỗng nhớ bố tôi. Mỗi cuối năm, Tết đến, bố lại điện thoại vào hỏi thăm Tết này con có bánh chưng không. Có lẽ với bố, tôi luôn luôn mãi là một đứa trẻ trong đám trẻ thơ rộn rã ngày nào. Lòng tôi như dịu lại, có cái gì đó thật ngọt ngào chảy trong tôi. Bỗng tôi nghe thấy văng vẳng đâu đó có tiếng ai ầu ơ sao giống tiếng bà tôi, tiếng mẹ tôi ngày xưa quá vậy.
Ầu ơ... Công chúa lấy anh bán than...
Người ta lên ngàn mình cũng phải theo...
Tôi ghé mắt nhìn xuống ven sông, thấy lúp xúp một dãy nhà tạm bợ. Nơi ấy, thấp thoáng sau ánh đèn leo lét, có một người đàn bà đang đung đưa ru một bé thơ. Ôi! Phải chăng đó cũng là một người đàn bà xa xứ giống như tôi, cũng phải chịu đựng bao gian nan vất vả, có khi còn khổ hơn tôi nữa cũng không chừng. Giật mình, tôi nghĩ đến hai đứa con: chúng nó sẽ ra sao khi không còn tôi? Sẽ đói khát, ngơ ngác và cằn cỗi như gà con mất mẹ. Và bé Hội, con sẽ xoay xở ra sao mỗi khi bố phải đi làm... Và bố mẹ tôi ắt hẳn sẽ đau buồn, xấu hổ với xóm giềng vì có đứa con tự vẫn trôi sông nơi đất khách quê người... Tôi bỗng thấy mình kém cỏi, tầm thường và hèn hạ biết bao! Tôi nghe nước mắt tôi chảy mặn môi. Tôi đứng khóc thật lâu và thấy lòng vơi nhẹ nỗi khổ đau. Tiếng chuông nhà thờ đã vang lên ngân nga, vậy là trời sắp sáng và mọi người cũng sắp sửa đi lễ nhất rồi. Cái ý nghĩ muốn ૮ɦếƭ đã bay biến đi đâu. Khối đá tảng trong lòng tôi đã rớt xuống sông thế cho thân xác tôi. Tôi đi thật nhanh (hình như là chạy thì phải). Tôi sợ ai đó sẽbắt gặp tôi, bắt gặp cả ý nghĩ dạt dột của tôi lúc nãy thì thật là xấu hổ vô cùng. Tôi nghe có tiếng cười của con giục tôi về nhà cho nhanh. Ông xã tôi ra mở cửa. Hình như anh ấy đã thức suốt đêm để đợi tôi về.
Sau cái đêm hôm ấy, tôi đã bình tĩnh lại. Tôi bàn bạc với chồng tìm cách tháo gỡ khó khăn của gia đình. Chúng tôi tiếp tục bán nhà trang trải nợ nần, dành ra một chút tiền nuôi con, kéo nhau về vùng ven thành phố lập nghiệp... Ông xã tôi bây giờ đã xin vào làm ở một công ty bảo vệ, làm cho ổn định. Các con tôi đều ngoan ngoãn và biết vâng lời.
Với tôi, cái đêm dài dặc ấy đã ghi một dấu ấn thật sâu, đã trở thành một người bạn đồng hành và đã giúp tôi nhận ra: hạnh phúc thay khi được sống trên đời, được cùng sẻ chia lo toan cho những người mình yêu dấu...
Con gãy xương nhiều bận mẹ cũng quen rồi. Nhưng mỗi lần con gãy xương đùi thì nỗi lo sợ của mẹ lại tăng lên nhiều Hội ạ.
Lần nào gãy xương đùi ông bác sĩ cũng giải thích rằng cái xương này quan trọng lắm, nó là cái trụ chính nâng cả thân thể lên. Nó lại tiếp giáp với cả xương chậu nữa. Nếu sơ suất sẽ để lại di chứng nặng nề. Vậy mà con vẫn gãy xương đùi tới mấy lượt. Mỗi khi bó bột người ta bó suốt từ gan bàn chân lên một bên ௱ôЛƓ và bó vòng qua bụng.
Có nghĩa là con sẽ hoàn toàn nằm bất động tới hơn một tháng trời. Tất cả mọi sinh hoạt của con đều phải diễn ra một chỗ.
Mẹ cho con nằm trên vạt giường đặt ở phòng khách để con còn xem tivi. Mẹ trải chiếu có một nửa thôi, nửa kia để trống cho thoáng hơi, con đỡ bị hầm lưng.
Mỗi lần thay chiếu mẹ trải ở phần bỏ không và đẩy con sang theo chuyển động từ từ tịnh tiến. Luồn mép chiếu xuống lưng con, mẹ đẩy khúc chân, ba đẩy vai thật nhẹ nhàng thật đều tay để con không đau đớn!
Còn những sinh hoạt khác cũng khó vô cùng: mẹ khoét vạt giường thành khoảng trống để con đi vệ sinh.
Mỗi lần con nằm một chỗ là mẹ đóng cổng nhà: mẹ không muốn ai nhìn thấy hình hài con, mẹ thêm đau lòng lắm!
Tính mẹ cũng không quá chi tiết, nhưng những ngày con nằm một chỗ, mẹ lau nhà cửa sạch bong. Mẹ còn tẩy trùng cứ như ở bệnh viện. Mẹ sợ con nhiễm thêm những bệnh khác vì con đang yếu sẵn rồi. Vậy mà nằm miết con thêm bệnh ho, ho rung người, cái xương cũng đau mà cái иgự¢ thì tức!
Con nằm một chỗ thì mẹ thức cùng với con. Đêm mẹ lo chuyện vệ sinh, mẹ cho con uống sữa, uống thuốc...
Hội ơi, mẹ sợ nhất là phải đếm từng ngày. Mẹ đợi từng tờ lịch rơi. Mẹ thấy trong lòng tuyệt vọng... Thế là mẹ lẳng lặng vứt cuốn lịch bóc trên tường! Đã lâu rồi nhà ta không treo loại lịch ấy nữa.
(Bây giờ nhà mình tạm ổn. Có một bác quen tặng chúng ta một cái đồng hồ có cả chức năng đếm ngày bằng tay nữa. Ồ, sao bác ấy biết cái phần thiếu hụt của chúng ta? Hay bác ấy muốn dặn chúng ta: đừng quá nghĩ suy theo thời gian, mọi sự rồi sẽ ổn. Mọi giông tố rồi cũng phải qua, một đời con người ta, không lẽ chỉ toàn là giông tố?)
Này, bé ngoan của mẹ, con còn nhớ chuyện mẹ con mình chữa bệnh bên chùa Kỳ Quang không, đúng là cũng có rất nhiều điều để nhớ.
Chẳng là hồi đó, sau khi mình đã chạy vạy điều trị khắp nơi, bệnh viện chê và con chẳng thấy bớt.
Những người hàng xóm tốt bụng ở khu gò mả Tân Hưng mới bày vẽ: “Hương, việc gì phải đi đâu xa, mang nó vô chùa chữa trị từ thiện cho gần nhà, lại đỡ tốn kém”.
Mẹ ngại cái chữ “từ thiện” lắm, là vì cuộc sống còn vô vàn người gặp khó khăn, người ta không còn phương cách nào tồn tại mưu sinh người ta mới cắn răng sống bằng đồ cứu tế. Vả lại như thế là sẽ mắc nợ. Mà nợ thì..., mình sống thì không sao, còn có thể làm lụng để trả nợ bằng cách này, cách khác. Chứ nói dại, lỡ đùng một cái mẹ ૮ɦếƭ, chưa trả được nợ thế gian, thì phần hồn sẽ bị cắn rứt.
Mọi người mới mắng mẹ: “Trời ơi, cô mày thật là dở hơi! Con mình bác sĩ chê rồi, còn đường nào chưa đi thì phải cố mà đi chứ! Vả lại mang nó vô chùa chữa bệnh, ông Phật thấy nó dễ thương, động tâm, biết đâu ông phù hộ nó!”.
Ừ, thế cũng có lý. Mẹ lại bồng con lên xe: chúng ta cùng nhau tới chùa để chữa bệnh
Các thầy phát cuốn sổ và khám rất kỹ càng. Thầy nói: “Châm cứu cho cháu sẽ đỡ nhức xương, cho thuốc nam về nhà sắc uống để nâng cao иộι тạиg”.
Các thầy tốt thật, còn pha trò để con vui, không khí ở đó ân cần không giống ở bệnh viện.
Mẹ mua một hộp kim sáng loáng, mấy chục cây kim dài thoòng. Các thầy châm cứu cho con, châm từ đỉnh đầu, dọc sống lưng, tới tận mắt cá. Cả người con giống con nhím màu trắng, đặc những kim là kim. Các thầy còn kẹp thêm vào bao nhiêu là dây nhợ để chạy điện cho con nữa. Cái máy điện kêu o..o... Mấy cái kim rung rung, mẹ thấy hãi quá!
Thầy nói với mẹ: “Châm vào các huyệt, bởi vậy không đau”, rồi đùa vui với con: “Có đau gì đâu, Hội há?”
Con nhanh nhảu vâng dạ, lại còn kêu khoái quá trời, vì cái mắc cá bớt đau, cái đầu gối bớt nhức.
Châm cứu một lúc, con lại thiu thiu ngủ mới buồn cười. Mẹ nhủ thầm: Thằng bé này gan thật!
Mẹ tranh thủ quan sát: chùa xây lại đẹp quá... Trong chùa có rất nhiều trẻ con, chúng nó bạo dạn lắm. Chúng nó xúm đến những người đi khám bệnh, ngồi cả vào lòng. Chúng nó mồ côi, có đứa lại ngơ ngơ, rất thiếu tình cảm... Mẹ thấy yêu chúng nó lắm. Ở ngoài đợi con, mẹ tranh thủ... bắt chấy cho chúng. Sau này mẹ mang theo đồ, bấm móng tay cho chúng nó nữa. Chùa còn có cả những anh chị khiếm thị, có anh chị học cùng lớp ban đêm với con. Các anh chị ấy được các thầy dạy cho cách mát-xa, bấm huyệt...
Có hôm, mẹ tự cho mình cái “quyền” rảnh rỗi, mẹ trèo tít lên lầu cao. Ở đó có rất nhiều tượng Phật bằng đá trắng, lại có cả hai ông Phật ngồi đánh cờ với nhau. Có một tháp chuông to cao đẹp đẽ.
Có hôm mẹ mang theo một khăn trắng sạch sẽ, tranh thủ lau những kệ, những bàn. Người ta bảo làm những việc này là phúc đức vô lượng.
Mẹ thấy chúng ta mắc nợ các thầy nhiều quá, mới nghĩ ra việc để làm. Mẹ phụ các thầy việc cắt bông thành những miếng nho nhỏ, tẩm cồn để sát trùng cho bệnh nhân châm cứu. Những bệnh nhân mới đến lại cứ tưởng mẹ là nhân viên, lò dò lại hỏi thăm, thế là mẹ hướng dẫn cho họ đi lấy sổ, lấy số thứ tự...
Con châm cứu ở đó kể cũng được mấy tháng liền. Ở đó riết, quen, mẹ học được cách sử dụng máy chạy điện và rút kim cho bệnh nhân khi đủ thời gian qui định. Thấy vậy, thầy phụ trách ở đây là một đông y sĩ, nói với mẹ: “Cô hãy học châm cứu đi, tôi sẽ giúp cô”. Mẹ lấy làm vui lắm, điện thoại hỏi ý ông ngoại, ông ngoại rất vui, nói mẹ cố lên con, việc gì mà mình thích thú, đam mê, mình sẽ làm được...
Vậy mà xương con vẫn cứ gãy, bệnh ngày mỗi nặng thêm. Chúng ta tiếp tục chuyển nhà và thế là mẹ tan vỡ giấc mơ học được nghề châm cứu!
Chao ôi là mẹ tiếc, bởi mẹ tự biết, nếu điều kiện thuận tiện mẹ sẽ làm được nhiều điều. nhưng mà thôi, vì điều cần hơn là lo cho con và ổn định gia đình con ạ!
Nhưng những ước mơ sẽ vẫn theo ta mãi, và mẹ còn ước mơ thêm rằng khi ta khá hơn, cuộc sống bớt gian nan, ta sẽ đến với những người ốm đau, những trẻ con không may mắn...
(Điều này chúng ta đã thực hiện được chút ít, khi gia đình mình đến nơi ở mới xa thật xa. Nơi xóm nghèo, bệnh nhiều và trẻ con thì tha hồ... đông đúc!).
Đêm qua mẹ đã mất ngủ. Cậu thanh niên hàng xóm mất vì tai nạn giao thông. Một mạng sống mất đi trong tích tắc! Mẹ cậu ấy vẫn đang vật vã than khóc vì thương nhớ con mình. Mới thấy sự sống thật đáng quý phải không con, dẫu khó khăn gian lao nhưng được sống vẫn cứ là hạnh phúc.
Mẹ nhớ lại những lần đi tìm thuốc để chữa trị căn bệnh của con, bố mẹ đã cố gắng kiếm tìm, hết thuốc tây rồi thuốc bắc. Có một lần đi chợ, mẹ nghe có hai người đàn bà nói chuyện với nhau về một ông lương y rất tài giỏi. Họ nói ông ấy làm thuốc đã mấy chục năm, cả những bệnh mà bệnh viện trả về ông cũng chữa khỏi. Chốn chợ 乃úa đông đúc, mẹ lại không quen biết với người ta, đâu có lẽ gì túm người ta mà hỏi được. Mẹ mới nghĩ ra một cách: mẹ theo một bà về tới tận nhà, mẹ làm quen bà ta, rồi mẹ tỉ tê hỏi chuyện...
Hóa ra bà ta cũng không biết đích xác, chỉ là nghe vậy thôi. Bà ấy bảo trên một chuyến xe đi chùa cùng các bà già, bà nghe một bà kia kể lại. May mà bà ấy lại có biết cái bà kia. Thế là mẹ lại thêm một lần đi dò tìm tiếp.
Rồi mẹ cũng dò ra được: ông ấy là thầy Hồ Nàm, một thầy cắt thuốc người Tàu, ở mãi Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. Từ nhà mình tới đó rất xa. Nhưng xa mấy mẹ cũng tìm được. Ba mẹ tìm tới đó thấy bệnh nhân tới cắt thuốc rất đông. Ông thầy đã hơn tám chục tuổi rồi, tóc bạc trắng như ông tiên, trông phúc hậu lắm! Thấy an tâm, bố mẹ mướn xe chở con đi lên ông thầy bắt mạch cắt thuốc. Không dám chở con bằng xe máy vì sợ con đau, đường xa lắm.
Ông bắt mạch cho con thật kỹ, xem mắt, xem cẳng tay, ông kết luận: bệnh khó, nhưng vẫn có cơ may chữa trị. Ông cắt mỗi bận mười thang thuốc, hẹn cứ mười hôm phải tới bắt mạch một lần. Con nhớ không, chúng ta đã kiên trì đi như thế cả năm trời... Mỗi lần đi như thế cả xe cộ thuốc thang cũng mất gần triệu bạc. Mẹ thì miệt mài sắc thuốc, vỡ cái siêu nọ lại mua cái siêu kia. Hồi đầu sắc chưa quen gạn ra đổ vô mấy lượt. Về sau quen, cứ đổ ba chén nước, chụm ba thanh củi chắc, đun lửa nhỏ liu riu, sau hai tiếng rưỡi đồng hồ là còn trên nửa chén. Ngày con uống ba lượt, mẹ canh thuốc hết gần tám tiếng đồng hồ. Nghề sắc thuốc cho con cũng có giờ giấc như đi làm vậy! Sắc thuốc người ta kỵ nhất là để thuốc cháy, thuốc mà cháy coi như là điềm gở.
Con uống thuốc thấy hồng hào được một tý, bố mẹ đã mừng mừng, bảo nhau chuyến này tốn kém gian nan, thằng bé có khi khỏi bệnh!
Vậy mà... con lại gẫy xương.
