Trong cái lạnh giá của buổi sáng sớm, trên những hè phố lát đá vắng tanh của khi Soho, những chai rượu rỗng thò ra khỏi những thùng rác rải rác đây đó, như là nhân chứng cho những giờ phút tiệc tùng say sưa của buổi tối vừa trôi qua. Cả thành phố chìm trong giấc ngủ. Thỉnh thoảng, chỉ có tiếng vài chiếc xe hiếm hoi chạy qua làm khuyấy động không gian yên lặng của khu phố, còn chìm trong màn sương ẩm ướt của giấc say. Mary đẩy cánh cửa khu nhà chung cư của Philip bước ra. Một cơn gió lạnh lướt qua cổ cô, cô rùng mình, co ro trong chiếc áo măng tô. Cô bước dọc con phố, giơ một tay vẫy khi đến gần ngã tư. Một chiếc taxi màu vàng dừng lại bên lề đường. Nó nuốt chửng cô rồi biến mất về hường Broadway. Ngày mùng hai tháng Giêng năm đó, Errol Garnel vĩnh viễn đóng nắp chiếc đàn piano của mình. Philip quay trở lại khoá học.
= 0 =
Đầu tháng Hai, Susan vừa nhận được một lá thư từ Washington. Những lời khien ngợi, những lời chúc muộn màng từ cấp trên. Họ giục cô xem xét khả năng phát triển thêm trại tị nạn mới trên núi mà cô đã chờ đợi từ lâu nay. Cô phải tính toán ngân sách cần thiết và tới trình bày về tính khả thi của dự án ngay khi cô chuẩn bị xong. Những cơn mưa vẫn chưa ngưng. Ngồi dưới mái hiên nhà, cô nhìn nước mưa đang chảy và xói thành rãnh trên mặt đất.
Không lúc nào cô thôi nghĩ đến những dân sống trên núi, những con người mỗi mùa đông vẫn bất lức chứng kiến sự bạo tàn của thiên nhiên đang đùa giỡn với những gì họ đã phải cật lực gây dựng và chỉ vừa mới hoàn thành, khi mùa hè đang chớm bắt đầu. Trong vài tuần nữa, họ sẽ phải làm lại tất cả từ đầu, không một lời kêu ca, họ sẽ còn nghèo hơn một chút so với những mùa trước.
Juan im lặng, cậu châm một điếu thuốc, cô lấy lại điếu thuốc từ tay cậu và đưa lên môi. Ánh lửa từ đầu điếu thuốc chiếu sáng phần dưới gương mặt cô, cô rít một hơi thật sâu.
- Cậu đang đốt cả tấm vé hạng nhất của hãng"Air Ganja" đấy à?
Juan cười ranh mãnh.
- Thuốc lá vàng trộn lẫn với thuốc nâu đấy, chính hỗn hợp đó cho hương vị như thế đấy.
- Nghe như mùi long diên hương, cô nói.
- Tôi không biết nó là gì.
- Mùi hương này có gì đó khiến tôi nhớ lại thơ ấu, mùi hương của mẹ tôi, người bà ấy vẫn thường toả ra mùi long diên hương.
- Cô nhớ tuổi thơ của mình lắm phải không?
- Tôi chỉ rất nhớ một vài gương mặt thôi, gương mặt của ba mẹ tôi, của Philip.
- Tại sao cô không ở lại bên anh ấy?
- Anh ấy trả tiền cho cậu để hỏi tôi câu hỏi đó à?
- Tôi không biết anh ta, và cô chưa trả lời câu hỏi của tôi.
- Vì tôi không muốn trả lời.
- Cô thật kỳ lạ, Doňa Blanca, cô chạy trốn điều gì để lưu lạc đến đất nước của chúng tôi vậy?
- Ngược lại thì có, sipoté[14], chính ở nơi đây tôi đã tìm lại được mình, mà cậu đang làm tôi phát chán với mấy câu hỏi của cậu đấy. Cậu bảo, cơn giông còn kéo dài lâu không?
Juan đưa tay chỉ vệt sáng thật đặc biệt đang hiện ra phía chân trời khi cái aguacero[15]đang lùi dần. Lâu nhất là trong vòng một giờ nữa, mưa sẽ ngưng. Một thứ mùi đất ẩm ướt lẫn với mùi gỗ thông tràn vào chiếm lĩnh mọi ngõ nhách trong căn nhà nhỏ của cô. Cô đi đến mở tung cửa của cái tủ đồ duy nhất có trong nhà, để cho quần áo của cô được thấm đẫm mùi hương ấy. Khi cô mặc lên người một chiếc áo sơ mi vải cotton thơm mùi hương của đất ẩm và gỗ thông, một rung động thể xác chạy dọc theo làn da cô.
Cô vứt mẩu thuốc lá vào góc phía bên kia của hiên nhà, đứng phắt dậy và nở một nụ cười thật tươi nhìn Juan.
- Nhảy lên xe nào, chúng ta đi thôi!
- Đi đâu?
- Đừng có đặt câu hỏi mãi thế nữa!
Chiếc Dodge húng hắng ho hai tràng trước khi chịu nổ máy. Những bánh xe to lớn trượt một hồi trong vũng bùn lõng bõng trước khi bám được vào viên đá, cầu sau của xe lắc lư một lúc rồi cuối cùng cũng nằm ngay ngắn trên đường. Từng đám bùn bắn tung toé bám vào hai bên gương mặt rạng ngời hạnh phúc, cô buột thở dài một tiếng. Juan đến ngồi bên cô. Họ đi về phía núi.
- Ta đi đâu đây?
- Thăm con bé, tôi nhớ nó quá!
- Đường đất đã nhão ra dưới mưa, chúng ta sẽ không leo lên được tới đó đâu.
- Cậu có biết Tổng thống của chúng tôi đã nói gì không? Có những người nhìn sự vật trong trạng thái hiện tại của chúng và tự hỏi tại sao lại như vậy. Còn tôi, tôi nhìn mọi việc theo cách mà tôi muốn, và tại sao không! Tối nay, chúng ta sẽ cùng ăn tối với Senor Rolando Alarvez.
Nếu Kennedy biết thế nào là những con đường ở Honduras vào mùa đông, hẳn ông đã đợi đến mùa xuân để phát biểu câu châm ngôn của mình. Sáu giờ đồng hồ sau, khi họ đi được một nửa quãng đường, lên đến lưng chừng núi, trục bánh xe bị lún trong bùn lầy nên không còn đủ sức để lấy chiếc xe tải lên nữa. Bộ ly hợp quay tại chỗ và một thứ mùi hăng hắc bốc lên khiến Susan phải chấp nhận thực tế. Bị kẹt lại đây trên đoạn đường đèo, họ sẽ không thể vượt qua mười khúc quanh cuối còn lại trước mặt, ngăn cách họ với một ngôi làng nhỏ nơi có một bé gái đang sống, một cô bé từ bao giờ đã chiếm chỗ quá lớn trong con tim của Susan. Juan đi ra phía sau xe và lấy ra bốn cái chăn từ trong chiếc túi đan bằng cói.
- Tối nay ta sẽ ngủ lại đây, cậu nói một cách ngắn gọn.
- Đôi khi, tôi thấy mình ương bướng như một con lừa, đến nỗi chính tôi cũng không chịu nổi mình nữa.
- Cô đừng lo, không phải chỉ mình cô có kiểu tính khí đặc biệt như vậy đâu.
- Cậu đừng phóng đại thế chứ. Hôm nay không phải là ngày thánh Susan đâu, nếu muốn mừng lễ bổn mạng cho tôi thì chịu khó chờ đi.
- Tại sao cô lại muốn đi gặp con bé?
- Ở phía sau xe chúng ta có lương thực gì thế? Tôi đói rồi, cậu đói không?
Juan lục tìm trong một túi khác và lấy ra một hộp lớn đựng frijoles[16]. Cậu muốn làm cho cô món Casamiento[17], nhưng để làm món này cần phải nấu chín cơm, mà trời thì còn mưa quá nên không nhóm lửa được. Susan nhúng gần hết cả một gói bánh bích quy vào một hộp sữa đặc rồi để bánh tan ra trong miêng cô. Nước chảy ròng ròng trên tấm kính xe. Cô đã cho ngưng vũ điệu của hai cây gạt nước để tiết kiệm bình ắc quy. Nhìn thấy rõ bên ngoài thì có để làm gì đâu!
- Cô có vẻ yêu quý cô bé con ngày hơn là những đứa trẻ dưới thung lũng.
- Sao cậu lại có thể nói những điều như thế. Đó là hai việc hoàn toàn khác, lâu lắm rồi tôi mới được gặp cô bé một lần, vì vậy mà tôi nhớ nó thôi.
- Thế còn Philip, cô có nhớ anh ta không?
- Cậu thôi không nói về Philip đuợc không! Cậu sao vậy?
- Không gì cả, tôi chỉ cố gắng hiểu cô một chút.
- Nhưng không có gì để cậu phải tìm hiểu cả. Có, đúng rồi, tôi nhớ Philip đấy.
- Tại sao cô lại không ở bên anh ta?
- Bởi vì tôi đã chọn ở đây.
- Cuôc sống của một Senora là ở bên người đàn ông mà cô ấy yêu.
- Câu mà cậu vừa nói thật ngu ngốc.
- Tôi không thấy có gì ngu ngốc. Một người đàn ông cũng vậy, anh ta phải ở bên mà người anh ấy yêu.
- Không phải lúc nào cũng dễ dàng như thế.
- Tại sao những nguời Mỹ như cô lại phức tạp đến thế?
- Bởi vì chúng tôi đã đánh mất những lý lẽ của sự đơn giản, cũng chính vì thế mà tôi cảm thấy thích được ở đất nước của cậu. Yêu không thôi chưa đủ, còn phải hợp với nhau nữa.
- Điều đó nghĩa là gì?
- Phải yêu cái cuộc sống mà ta sẽ sống cùng với người kia, chia sẻ những ước mơ, những mong đợi, cùng có những mục đích, chung những đam mê.
- Làm sao mà biết trước được những điều đó? Không thể biết được! Không thể hiểu rõ người kia ngay từ ban đầu, khi yêu người ta phải biết kiên nhẫn.
- Cậu có nói dối tôi về tuổi của cậu không?
- Ở chỗ chúng tôi, yêu không phải bao giờ cũng là đủ, dù cho điều đó có vẻ hết sức vô lý. Tôi đồng ý với cậu, đôi khi chúng tôi thật là kỳ cục, và tôi là một ví dụ tuyển hảo cho điều đó.
--- ------ ------ ------ ------ ---------
[14] Tiếng Honduras trong nguyên bản, có nghĩa là “chàng trai trẻ”
[15] “Cơn giông”
[16] “Đậu”
[17] Một món ăn của Honduras
