Ở thôn Đông vỏn vẹn hai mươi mấy hộ gia đình, ai cũng biết đến nhà ông Thân. Chẳng là mọi người hay bàn tán là vì ông có hai đứa con gái vừa đẹp người lại đẹp nết. Cô chị tên Xuyến, mười chín tuổi đã được gả đi, nghe đồn làm dâu nhà bà hội đồng Lý làng bên, giàu nứt đổ vách. Cô Xuyến giống mẹ, gương mặt tròn trĩnh phúc hậu, cưới được cô là có phước lắm. Cô Xuyến ăn nói dịu dàng, học thức hơn cả khối cô gái trong làng, mỗi lần cô Xuyến nói chuyện là cả đám ngồi lắng nghe. Cô duyên lắm, cái duyên khiến người khác yêu mến. Lúc chưa lấy chồng, cô Xuyến mở lớp dạy đám trẻ nhỏ trong thôn, chúng ê a học chữ ríu rít từ đầu ngõ đã nghe tiếng. Từ ngày cô Xuyến về nhà chồng, lũ trẻ buồn tiu nghỉu, chúng mong cô lắm.
Xuân nhỏ hơn chị hai tuổi, cô nghịch hơn chị Xuyến nhiều. Cái tính hệt ông Thân lúc trẻ, thích đi thăm thú đây đó không chịu ngồi yên một chỗ. Gia đình có của ăn của để nên vợ chồng ông Thân rất tạo điều kiện cho hai đứa con gái. Cô Xuyến được lên tỉnh học, tiếp thu cái vốn văn hóa tân thời. Còn Xuân thì có hẳn hoi chiếc xe riêng, cô hay cùng thằng Lương và con Nụ qua làng bên chơi. Xuân rất đẹp, mái tóc dài chấm eo, khuôn mặt thanh tú với hai lúm đồng tiền, cô cười lên là khối trai làng đổ rạp.
Xuân không để mắt một ai, cô chưa vội nghĩ đến chuyện lấy chồng. Bằng tuổi cô người ta đã yên bề gia thất hết rồi. Xuân nghĩ thoáng lắm, chưa gặp được người đáng để cô yêu thì cần gì vội, nhân duyên tự sắp đặt cả. Cô rất ngưỡng mộ chị Xuyến chị cưới cậu Hai Phúc xứng đôi vừa lứa. Cô từng nghe chị Xuyến kể lại, hai người quen nhau trong một lần chị Xuyến từ tỉnh về. Cậu Hai Phúc khi ấy lịch lãm lên tỉnh bàn chuyện làm ăn, trời đổ mưa lớn nên không về được. Cả hai cùng vào một quán trà và gặp nhau tại đó.
Họ quen nhau nhưng hai bên gia đình đều không biết, một phần là cô Xuyến bảo giấu. Ba má cậu Hai Phúc giàu lắm, giàu có tiếng từ đời ông nội cậu cơ. Họ đạp lên miếng cơm manh áo của dân nghèo mà có được của cải, tiếng ác đồn khắp làng trên xóm dưới. Cô Xuyến sợ ba má mình không đồng ý cho cô qua lại với cậu Hai Phúc, cô yêu cậu ấy lắm, bảo bỏ thì không được.
Vợ chồng ông Thân không nỡ để con gái buồn bã đành chấp nhận để cô Xuyến về làm dâu nhà bà Lý. Ngày rước dâu linh đình như mở hội, cũng được nở mày nở mặt phần nào.
- Má đi đâu về thế?
- Thì sang nhà bác Tám chứ đâu, tháng này họ thiếu tiền cứ xin khất mãi.
- Có bao nhiêu đâu mà má sang hoài. Nhà mình có thiếu thốn lắm đâu.
Xuân vừa nói vừa rót nước cho má, cô bóc hạt hướng dương ăn ngon lành. Bà Hiên tháo cái khăn choàng đặt lên bàn, cầm tách trà uống một hơi.
- Cô đấy cả ngày chỉ biết nhong nhong cùng bọn tôi tớ. Mau gả đi cho má đỡ phiền.
- Má yên tâm, con mà gặp được người hợp ý như chị Xuyến thì gả ngay.
- Thế mấy hôm rày chị con có gửi thư hay nhắn gì không?
- Không thấy má ạ, chị Xuyến bận gì hay sao ấy nhỉ. Mấy hôm cứ nửa tháng là chị nhắn thằng Lương gửi gì đó về rồi.
Bà Hiên thở dài, con gái bà đang mang bầu được năm tháng. Lần trước về thấy Xuyến nghén dữ lắm, chẳng ăn uống được gì, cả người gầy rạp. Bà Hiên nhìn mà xót cũng may cậu Hai Phúc chiều vợ, mua toàn đồ bổ cho Xuyến. Ông Thân từ ngoài vườn vào, nghe hai người nhắc đến tên Xuyến thì trầm ngâm. Bỗng có tiếng bước chân dồn dập chạy vào, ngoài cổng đã nghe tiếng thằng Lương hoảng hốt.
- Không xong rồi ông ơi.
Ông Thân ngó mặt ra gắt gỏng.
- Chuyện gì mà mày la ầm lên thế hở?
- Bên bà Lý vừa cho người sang báo... Cô Xuyến... Cô Xuyến...
- Con Xuyến bị làm sao, mày nói nhanh đi.
Thằng Lương nước mắt giàn giụa khiến vợ chồng ông Thân thêm hoảng. Xuân khẩn trương bảo.
- Chị Xuyến có chuyện gì thế Lương, em bình tĩnh nói đi nào.
- Họ bảo cô Xuyến sanh non, bị băng huyết nên... nên ૮ɦếƭ rồi ông ạ.
- Trời ơi con tôi.
Bà Hiên chỉ kịp thốt lên một tiếng rồi ngất lịm, thằng Lương ngồi bệt xuống đất khóc như đứa trẻ. Nó quý cô Xuyến lắm, cô hay lén cho nó tiền để sắm sửa quần áo. Tuy ông bà chủ không bạc đãi người làm nhưng quanh năm làm công chỉ dư mấy đồng bạc lẻ. Tiền cô Xuyến cho Lương gửi hết về đưa mẹ, đứa em nhỏ có thể đến trường đều nhờ ơn cô Xuyến. Xuân lặng người dựa vào góc cột, cô bàng hoàng khi nghe tin chị mất. Mọi thứ diễn ra quá nhanh đến mức Xuân không tin đây là sự thật. Ông Thân vào buồng lấy cái áo đi ra.
- Con vào lo cho má, ba sang nhà bà Lý một chuyến hỏi xem cớ sự thế nào.
- Cho con đi với ạ, con không tin chị Xuyến lại mất ba ơi.
- Con Nụ đâu rồi, vào buồng chăm sóc bà chủ để ông và cô Xuân đi công chuyện.
Tiếng con Nụ từ dưới bếp chạy lên.
- Bà chủ sao vậy ạ?
- Mày đừng hỏi nhiều, ở nhà chăm bà chủ. Ai tới thì đóng cửa không tiếp nghe chưa.
- Dạ.
Thằng Lương đánh xe chở ông chủ và cô Xuân sang làng bên, không khí nặng nề ảm đạm. Tâm trạng ai nấy đều rầu rĩ, Xuân sốt ruột ngồi không yên cô bảo thằng Lương.
- Em chạy nhanh đi, tới nơi kẻo tối mất.
- Dạ cô đường đất ướt mưa nên khó đi lắm ạ.
- Em để cô lái cho.
Thằng Lương xuống xe để cô Xuân ngồi vào ghế lái, Xuân không gì là không làm được. Những việc bọn con trai hay làm cô cũng làm được tất. Lái xe là chuyện bình thường. Ông Thân tuy nôn nóng nhưng không quên nhắc nhở Xuân.
- Con chạy chậm thôi.
Đến nhà bà Hội đồng Lý đã hơn năm giờ chiều, màu trắng tang thương bao trùm căn nhà rộng lớn. Ông Thân vội vàng đi vào, giữa nhà chỉ thấy để tấm ảnh của Xuyến cùng vài bó hoa, cậu Hai Phúc ngồi một bên buồn buồn. Khi thấy ba vợ sang cậu càng buồn thảm hơn.
- Con Xuyến sao lại ૮ɦếƭ?
- Cô ấy sanh non ba ơi, cả đứa bé và Xuyến đều không còn nữa rồi.
Ông Thân lúc này mới hết hi vọng, ngồi xuống ôm di ảnh con gái mà rơi nước mắt. Xuân cảm giác có phần kì quái, từ lúc vào nhà cô không thấy quan tài của chị Xuyến đâu, Xuân lập tức hỏi ngay.
- Thế chị ấy và đứa bé đâu rồi?
- Sáng nay thầy Thống bảo được ngày nên gia đình tôi hạ huyệt luôn rồi. Chẳng kịp báo cho gia đình bên ấy, hậu sự của con Xuyến chúng tôi làm tươm tất cả. Mộ hai mẹ con nó được đặt phía sau vườn mít.
Bà Lý từ trong buồng đi ra trả lời câu hỏi của Xuân. Ngay từ lần đầu gặp mặt, Xuân đã không thích bà Lý, trông bà ta ác ác thế nào ý. Hèn gì nghe tiếng bà Lý ai cũng sợ là phải, Xuân muốn tận mắt nhìn thấy mộ chị gái mới tin. Bà Lý lườm cô một cái rõ dài.
- Bảo con Mận dẫn cô Xuân đây ra mộ mợ hai Xuyến. Coi cẩn thận đấy, vườn mít rộng thế kia đi lạc thì ૮ɦếƭ.
Con Mận đi trước cầm đèn chiếu sáng, hôm qua mưa lớn nên đất vẫn còn ẩm ướt. Xuân xém trượt chân mấy lần, con Mận đi trước sụt sùi.
- Mợ Hai lương thiện như thế sao ông trời bắt mợ phải ra đi sớm vậy chứ. Người làm bọn em quý mợ dữ lắm, mợ thương người lại nết na. Trong nhà này từ nhỏ đến lớn ai cũng thương mợ.
- Chị tôi mất khi nào?
- Tối hôm qua thưa cô. Mợ ấy bị trượt chân, cậu Hai hoảng lắm vội đội mưa đi tìm bà đỡ.
- Sao chị tôi lại bị trượt chân?
- Mợ ấy không ngủ được nên ra sân dạo, không ngờ đang đi thì xảy ra chuyện.
Xuân ngậm ngùi, tiếng nấc nghẹn ứ lại. Khu vườn mít rất rộng, ban đêm chỉ nghe tiếng côn trùng rả rích. Hơi đất ẩm bốc lên kèm mùi khói hương thoang thoảng. Dưới chân bọn họ rải đầy vàng mã, con Mận đi rất chậm, có vẻ sợ sệt. Nó nói chuyện với Xuân để đỡ sợ hơn.
- Chắc gia đình cô Xuân đau lòng lắm, em nghe bà chủ bảo chôn mợ Hai ở đây để cậu Hai bớt thương nhớ. Đêm qua cậu khóc ngất đi luôn đấy cô.
- Cậu Hai Phúc đối xử với chị tôi tốt không?
- Dạ tốt lắm, hiếm có ai thương vợ như cậu Phúc. Nửa đêm mợ Hai thèm gì là cậu chịu khó xuống bếp nấu cho ăn liền.
Con Mận nhìn rất thật thà, Xuân cũng dần cởi bỏ hoài nghi với gia đình cậu Hai Phúc. Lúc nãy cô chợt nghĩ có khi nào bọn họ ăn Hi*p chị mình rồi giả vờ bảo chị băng huyết nên ૮ɦếƭ. Cô tin cậu Hai Phúc thương chị Xuyến thật lòng thật dạ nên chắc chắn không có chuyện đó xảy ra. Hai người đang đi bỗng có một người đàn ông xuất hiện. Trên tay anh ta cầm chiếc đèn dầu nhỏ, ánh sáng đủ soi nửa khuôn mặt.
- Con Mận phải không, mày đi đâu đấy.
- Bà chủ bảo tôi dẫn cô Xuân đến mộ mợ Hai. Cô Xuân là em gái mợ ấy.
Người đàn ông kia chắc cũng làm công ở nhà này, anh ta ăn mặc lấm lem, được cái thân hình vạm vỡ. Giọng nói ồm ồm cất lên.
- Đi nhanh rồi về, lát nữa lại mưa thì mệt đấy.
- Biết rồi.
Đợi người đàn ông kia đi khuất Xuân mới hỏi Mận, vừa rồi anh ta nhìn cô bằng ánh mắt rất kì quái.
- Người lúc nãy là ai thế?
- Dạ anh ta tên là Nghĩa, người giúp bà chủ coi ngó vườn mít này đấy cô. Phía trước là mộ mợ Hai rồi, chúng ta nên đi nhanh một chút.
- Ừ.
Con Mận xách một giỏ đầy nhang, thêm vài tờ tiền vàng, lát nữa nó sẽ đưa Xuân đốt cho mợ Hai, mong mợ thanh thản về trời. Mộ của mẹ con Xuyến là hai ụ đất đắp nhô lên, Xuân quỳ xuống nước mắt chảy dài.
- Chị ơi, em đến muộn rồi. Không kịp tiễn chị lần cuối.
Đáp lại Xuân là tiếng ếch nhái cùng tiếng con Mận thút thít. Xuân đốt cho chị mấy nén nhang, cô đưa tay sờ lên đất. Đáng lý phải để gia đình cô đưa người về chôn cất, bà Lý làm như vậy không đúng lắm. Xuân cứ thấy vội vàng thế nào ấy. Lúc cô quay lại thì ông Thân và bà Lý đang ngồi nói chuyện ở nhà trước. Xuân nghe loáng thoáng.
- Nếu bà đã lo hậu sự cho con Xuyến xong cả rồi thì tôi không còn gì để nói. Nhưng bẵng đi một thời gian, nếu cậu Hai lấy vợ mới thì tôi xin phép đem con Xuyến về.
- Việc này tôi không có ý kiến, thằng Phúc nó thương vợ thương con quá nên tôi mới dàn xếp như vậy. Nếu có gì không vừa ý mong ông bỏ qua.
Xuân không vào nhà mà đứng ở trước sân, trong đầu toàn hình ảnh hai chị em lúc nhỏ. Cô nghẹn ngào chua chát. Ngoài cổng có một chiếc xe đang chạy vào, đèn xe rọi thẳng vào mặt Xuân, cô đưa tay lên che. Con Mận lật đật chạy ra. Một người phụ nữ xách chiếc túi nhỏ, trên người mặc bộ đồ bà ba màu xanh nhạt, tay đeo đầy vòng vàng.
- Ai đến đấy?
- Dạ gia đình mợ Hai đến ạ!
Quyên lúc này mới chú ý đến Xuân, cô ta liếc nhìn một cái rồi đi thẳng vào nhà, thái độ kênh kiệu. Con Mận một bên khép nép như chờ ai đấy. Cửa xe lần nữa mở ra, một đôi chân dài bước xuống. Cậu Ba Khánh đem cái áo khoác vắt trên tay đưa cho Mận.
- Mợ Ba đâu rồi?
- Mợ ấy vào nhà rồi thưa cậu.
Cậu Ba Khánh dáng người cao ráo, phong thái ung dung nhưng có phần ngang tàng. Cậu được nhiều cô si mê vì khuôn mặt đẹp trai như tượng, khổ nỗi lúc nào cậu cũng dửng dưng lạnh lùng. Xuân từng gặp cậu Khánh một lần, đó là hôm đám cưới chị Xuyến. Không ngờ thời gian lại nhanh đến vậy, mới đó người đã chẳng còn.
- Em đến một mình hả?
- Em đi cùng ba.
- Về chuyện của chị ấy tôi cũng mới nghe
được sáng nay nên vội về. Xin chia buồn cùng em.
Giọng cậu Khánh rất ấm, Xuân cảm ơn cậu. Cô định vào nhà thì nghe cậu Khánh gọi lại.
- Khi nào thì em về?
- Em sẽ về trong đêm nay, sao vậy cậu?
- Đã khuya rồi, tôi thấy nên ở lại một đêm đi.
Để bà Hiên một mình ở nhà Xuân không yên tâm, cô sợ má vì đau buồn quá mà sinh bệnh thì khổ. Cô định đêm nay cùng thằng Lương về trước, Xuân từ chối ý định của cậu Khánh.
- Cũng chưa trễ lắm, nhờ cậu sắp xếp một phòng cho ba em.
- Được, để tôi đưa em về.
- Không cần đâu.
Xuân nói dứt câu thì đi vào trong nhà, người đàn ông kia vẫn còn chăm chú nhìn theo.
